Symptomen onzekerheid - en wat kun je er mee?

Iedereen is wel eens onzeker. Als je iets gaat doen, wat je nog niet eerder gedaan hebt. Als je moet laten zien wat je geleerd hebt en door iemand anders beoordeeld gaat worden. Als je ergens binnen stapt waar je niemand kent. Het is vrij normaal om je dan onzeker te voelen.

De een heeft er wat meer last van dan een ander. Of misschien beter gezegd: de een kan het beter verbergen dan de ander! Want we hebben er allemaal last van. Dit artikel gaat over de symptomen van onzekerheid en wat je er mee kunt.

Symptomen onzekerheid: fysiek

• blozen/rood worden: het bloed stijgt ineens naar je hoofd, meestal vooral als je onverwacht in de schijnwerpers komt te staan, of als er iets wordt gezegd of gedaan waar je je voor schaamt.
• trillen: meestal in de handen, maar soms ook in de benen. Onrustig op en neer wippende voeten zijn vaak een signaal van onzekerheid. Maar ook koffiekopjes waar de koffie vooral op het schoteltje ligt.
• hartkloppingen: als je je onzeker voelt, ervaar je de situatie blijkbaar als bedreigend. Je lijf reageert hierop door jezelf in de ‘pas op’- stand te zetten.

Er zijn nog veel meer fysieke symptomen onzekerheid. Iedereen heeft zo zijn eigen ‘tell’-signs, waarmee hij zichzelf verraadt. In het Pokerspel is dit heel belangrijk. Ook heel leuk om in wachtkamers te bestuderen!

Symptomen onzekerheid: mentaal

• piekeren: als je je onzeker voelt, wil je graag meer zekerheid. Je zoekt naar oplossingen, je wilt graag weten hoe het gaat, of het zal gaan, waar moet je om denken, wat moet je vooral wel en wat niet doen. Je wilt zoveel mogelijk informatie verzamelen, zodat je zoveel mogelijk onzekerheid kunt wegstrepen.
• beren op de weg zien: vaak ga je vooral denken over welke erge dingen er kunnen gebeuren als het niet goed gaat. Allerlei rampscenarios passeren de revue. Vaak genoeg reden om niets meer te doen.
• heel zelfbewust worden: je denkt dat iedereen je hart ziet bonzen in je keel, dat iedereen je trillende handen opmerkt en dat ze daar ook nog iets van vinden. Iets negatiefs natuurlijk.

Ook dit is geen uitputtende lijst van symptomen onzekerheid. Ik noem de belangrijkste.

Symptomen onzekerheid: gedrag

• onhandig doen: doordat je niet ontspannen bent, kun je niet meer zo flexibel en creatief zijn. Daardoor kun je niet altijd handig reageren op situaties. Je zegt iets onhandigs, of je moet iets eenvoudigs doen, maar je vind een hele ingewikkelde nieuwe manier!
• niets doen: veel onzekerheid blijft verborgen omdat anderen niet door hebben dat je eigenlijk iets had willen zeggen of had willen doen, maar dat je op het laatste moment besloten hebt het toch niet te doen. Niemand mist dat, want niemand wist dat. Jij wel, jij baalt als een stekker als je ’s avonds weer in je bed ligt.
• jezelf overschreeuwen: veel onzekerheid blijft ook verborgen doordat mensen zichzelf gaan overschreeuwen. Ze gaan heel stoer doen, luidruchtig, hebben de grootste verhalen, drinken het meeste bier etc. om maar niet onzeker te lijken. Bange honden, blaffen het hardst!

Symptomen onzekerheid in gedrag zijn er in allerlei soorten en maten. Het is een interessant spel om bij anderen te ontdekken hoe zij hun onzekerheid ‘verraden’.

Symptomen onzekerheid: oorzaak

Dit klinkt misschien een beetje als een open deur, maar onzekerheid ontstaat doordat je je niet zeker genoeg voelt over jezelf. Je vraagt je af of je wel leuk genoeg bent, of je wel goed genoeg bent, of ze je wel aardig vinden, of je wel mee mag doen en of je er wel bij hoort.

Onzekerheid blijft bestaan omdat je heel veel waarde hecht aan de mening van anderen en de bevestiging zoekt van anderen. Zij moeten bepalen of je leuk genoeg, goed genoeg, aardig genoeg etc. bent en of je mee mag doen. Net als vroeger op het schoolplein. Als zij ‘ja’ zeggen, dan is het goed.

Je geeft de ander hierdoor heel veel macht. Maar weet je wat het geheim is: de ander is helemaal niet bezig met de vraag of jij wel leuk genoeg bent. Natuurlijk ben jij leuk genoeg! Is hij ZELF wel leuk genoeg? DAT is de vraag waar hij mee bezig is!

Uiteindelijk gaat het erom hoeveel bevestiging je hebt gekregen vanuit je opvoeding en je ervaringen met school en leeftijdsgenootjes, dat je een leuk iemand bent. Hoe meer je dit hebt verinnerlijkt, des te minder je op latere leeftijd afhankelijk bent van de goedkeuring van anderen. Je maakt je dan ook minder zorgen of je wel leuk genoeg bent en er wel bij mag horen. Natuurlijk ben je leuk genoeg, maar er zijn zoveel verschillende mensen: je kunt niet met iedereen klikken (en dat hoeft ook niet!).

Symptomen onzekerheid: wat kun je er aan doen?

Wil je werken aan je onzekerheid dan zul je jezelf moeten vertellen dat je een leuk mens bent. Waar ben je goed in? Wat maakt jou een goede vriend of vriendin? Waarom is het fijn om tijd met jou door te brengen? De antwoorden op deze vragen moet je weten. Neem een vel papier en verzamel minstens 20 antwoorden. (die hoef je niet meteen uit je mouw te schudden, vraag eventueel na bij je familie of vrienden).

Daarnaast kan het helpen je meer bewust te worden van het feit dat we er allemaal mee worstelen. Mens zijn betekent worstelen met onzekerheid. De een wat meer dan de ander, maar onzekerheid en symptomen onzekerheid is niemand vreemd.

Tot slot kun je leren de mening van anderen niet zo belangrijk te maken. Anderen doen ook maar wat. We zijn allemaal gelijkwaardig. De een is niet beter of meer waard dan de ander. Er zijn zoveel mensen op de wereld. Er zitten gegarandeerd een paar bij die graag met jou samen zijn. Ga erop uit!

Symptomen onzekerheid kun je het beste en het snelste overwinnen door moediger te worden. Laat het me weten als ik je daarbij kan helpen.