Ben jij eigenlijk wel helemaal normaal??

4 misverstanden over wat normaal is

De curve van Gauss
Er was ooit een beroemde wiskundige Gauss die ontdekte dat heel veel dingen zich verdelen volgens een bepaald stramien. De zogenaamde: normaalverdeling. De normaalverdeling (de Gauss-curve) ziet er zo uit:

Neem bijvoorbeeld de eigenschap ‘lengte’. De gemiddelde lengte van mensen is ongeveer 1,70. Het merendeel van alle mensen (68%) zit zo ergens tussen de 1,60 en 1,80. Dit is veruit de grootste groep. Naarmate je verder naar de uiteinden gaat (1,50 of 2,00) zijn er steeds minder mensen met die lengte.

Deze verdeling blijkt voor heel veel zaken te gelden. Wat gemiddeld is komt het meeste voor, en hoe meer je naar de uiteinden gaat, des te minder het voorkomt.

De wetenschap is dol op dit soort berekeningen en statistieken. Maar wat zegt het nu eigenlijk? Oke, de gemiddelde lengte van mensen is 1,70. Kijk je in china, dan zal dit gemiddelde lager liggen, neem je het gemiddelde van basketbalspelers, dan ligt het hoger. Voor vrouwen of mannen geldt ook weer een ander gemiddelde. Of te wel: er is wel een gemiddelde, maar het zegt zo weinig. Je hoeft maar 1 dingetje te veranderen en je gemiddelde verschuift al weer!

Misverstand 1: Normaal is gemiddeld

Normaal is niet alleen maar de grootste ‘bubs’ van 68% volgens de Gauss-curve. Normaal is dat alles er is. Het gemiddelde en de extremen en alles daar tussen in. Het zou abnormaal zijn als iedereen ineens een lengte had tussen de 1,60 en 1,80. Normaal is dus dat er grote verscheidenheid is tussen mensen.

Iets is niet normaal omdat het toevallig vaak voorkomt. Het is dan wel gemiddeld. Maar gemiddeld is niet automatisch normaal.

Misverstand 2: Gemiddeld is goed

Ik weet dat ik vroeger als kind hoopte dat ik toch minstens 1,70 zou worden en dat ik heel blij was dat de teller uiteindelijk op 1,74 bleef staan. Wow, ik was precies gemiddeld! (voor een nederlandse vrouw dan … Toen ik jaren later in India kwam, kon ik over iedereen heen kijken!)

Dat gemiddeld goed is, is een oud misverstand, wat misschien wel ver teruggaat in de geschiedenis. Vroeger (heel vroeger) was het fijn om niet op te vallen. Als je wel opviel dan had dit gevolgen voor je overleving. Als je opstond tegen een onrechtvaardige koning of pachter, dan ging je hoofd eraf.

Ook door de industrialisering is al het maatwerk vervangen door lopende banden en eenheidsworst. De industrie heeft er miljoenen in geïnvesteerd om ons consumenten het idee te geven dat gemiddeld goed is.

Niets is minder waar. Er is geen goed. Is iemand van 1,50 minder waard, dan iemand van 1,80? Is iemand die kan tekenen een beter mens, dan iemand die dat niet kan?

Gemiddeld is alleen maar dat wat het meest voorkomt. Met goed of fout heeft dat niets te maken.

Misverstand 3: Gemiddelden zijn richtlijnen om je aan te houden

Gemiddelden zijn altijd gebaseerd op metingen uit het verleden. Gemiddelden verschuiven ook voortdurend. Vroeger waren de mensen gemiddeld kleiner dan nu. Een gemiddeld IQ ligt nu op 100 punten. Naarmate kinderen slimmer worden, zal dit gemiddelde verschuiven. Ineens ontdekken de onderzoekers dat er eigenlijk meer kinderen zijn met een IQ van 110 dan van 100 en wat doen ze dan: ze passen het gemiddelde aan! Voila! Alsof het niets is.

Een gemiddelde is dus een beschrijving van het nu, of sterker nog een beschrijving van het verleden, namelijk het moment dat de metingen zijn gedaan. Het zegt helemaal niets over de toekomst.

Een gemiddelde past zich aan, aan de realiteit. Jij hoeft je dus niet aan te passen aan een gemiddelde.

Misverstand 4: Ik ben een gemiddeld iemand

Jij bent een totaal uniek, enig in je soort, zo is er nog nooit iemand geweest en zo zal er ook nooit iemand meer komen -mens. Er is geen handleiding voor jouw leven, want jouw leven is nog nooit geleefd. Er zijn over jou geen gemiddelden bekend, wat je hebt nog niet eerder geleefd.

Al die statistieken helpen om algemene richtlijnen vast te stellen en standaarden zodat mensen een beetje houvast hebben in al die verscheidenheid.

Maar laat je hierdoor niet verleiden te denken dat je moet passen binnen de richtlijnen!

Verscheidenheid is de norm!

De vraag ‘is dit wel normaal?’ of ‘ben ik wel normaal?’ is dus eigenlijk a) overbodig en b) totaal niet interessant. Wees juist niet gemiddeld. Elke vorm van cultuur, van kunst, van wetenschap, van literatuur, elke vorm van vooruitgang is voortgekomen uit mensen die zich niet hebben gevoegd naar het gemiddelde.

Stel dat Galileo had gedacht: “Hmm, volgens mij is de aarde rond, maar gemiddeld denkt iedereen dat de aarde plat is, dus laat ik maar niets zeggen …”

Wat een gemiste kansen, wat een gebrek aan ontwikkeling, wat een achterstand zouden we hebben opgelopen als iedereen buiten het gemiddelde zijn mond had gehouden!!

Dus: nooit meer doen! Jezelf klein houden, achter houden, je mond houden.
Omdat het niet ‘normaal’ zou zijn.
Nooit meer doen!

De wereld heeft jouw verscheidenheid nodig!